Hoofdnavigatie
-
Energiebesparing
-
Windenergie
-
Zonne-energie
-
Bio-energie
Betaalbaar verwarmen voor iedereen?
Niet nóg eens 16 jaar wachten op betaalbaar verwarmen
Ik ontmoet F. in haar bescheiden woning in Vilvoorde. Na 16 jaar heeft ze dankzij het noodkoopfonds eindelijk het dak kunnen vernieuwen en isoleren. De gasfactuur mag nu dan wel lager zijn, de toekomst blijft echter nog onzeker. Zal F. betaalbaar kunnen blijven verwarmen?
Met F. wil ik het hebben over hernieuwbare energie. Veel kent ze er nog niet van, maar ze wil betere keuzes kunnen maken op de energiemarkt. Ze wil vooral weten wat ze eigenlijk kan verwachten van beleidsmakers.
Onmogelijke investeringen voor beperkt budget
Wie niet kán kiezen voor betaalbare, duurzame energie zal zonder drastische wijziging van beleidskoers de dupe worden. ‘Noodkopers’ zoals F., die een huis kochten ‘uit noodzaak’, worstelen met energiebesparende maatregelen. Ze houden geen budget over voor het onderhoud of de renovatie van hun huis. De kosten om een warmtepomp of zonnepanelen te plaatsen, zijn voor hen compleet onrealistisch.
Klimaatbeleid zonder sociale rechtvaardigheid
Het huidige energiebeleid in België wil met ‘aanmoedigingen’ de individuele burgers de energietransitie mee laten realiseren. Maar alle goede bedoelingen ten spijt zijn fiscale voordelen en premies enkel instrumenten voor gezinnen met een investeringsbudget. Dit beleid zal niet volstaan en het laat heel wat burgers letterlijk in de kou staan. 40% van de Vlaamse eigenaars heeft onvoldoende middelen om de eigen woning grondig te isoleren. 7% van de Vlamingen en 18,6% van de Belgen flirt met de armoedegrens. Die gezinnen zullen nooit de startbudgetten hebben om zelfstandig te renoveren.
Het beleid is zélf zoekende ...
Wat maakt echt het verschil om iederéén mee te hebben met een beleidsmaatregel? Dat we moeten kijken naar meer klimaatbestendige sociale woningen, dat weet iedereen. Maar misschien kunnen wijkrenovaties ook gebeuren met een Vlaams renovatiebureau? Komt er een Belgische energiegemeenschap die kwetsbare burgers stroom levert aan een stabiele en betaalbare prijs? En wat met grootschalige duurzame verwarmingssystemen zoals warmtenetten die ontzorgend werken? En/of moeten sociale en private verhuurders massaal verplicht wordne en ondersteuning krijgen om energiezuinige woningen te verhuren?
Er is duidelijk een collectieve, inclusieve aanpak nodig. We slaagden hier in het verleden in met de aanleg van de riolering en met de uitbouw van de sociale zekerheid. We moeten dit dus opnieuw kunnen.
Collectief antwoord
Daarom hebben we dus een oproep voor de overheid: "Beste overheden, ontwikkel collectieve oplossingen, waarin de kwetsbare huishoudens éérst worden meegenomen. Want gas zal steeds duurder worden. Verplaats de subsidiëring van fossiele brandstoffen naar hernieuwbare energiebronnen. Room overwinsten van energiebedrijven af en investeer ze in duurzame stroom en warmte aan een gedifferentieerd tarief. De limieten van onze verbeelding zijn oneindig."
Terug naar F. in Vilvoorde, in 2040. Over zestien jaar. Zal zij de logeerkamer van haar kleinkinderen kunnen verwarmen met duurzaam geproduceerde warmte, aan een voor haar betaalbare prijs?
Gastblogger: Iris Verhoeyen, opbouwwerker Hernieuwbare energie bij SAAMO Vlaams-Brabant vzw